Çamur susuzlaştırma işlemi, atık su arıtım işleminin ardından oluşan sıvı veya yarı katı halde bulunan, kokulu; uygulanan arıtma türüne bağlı olarak ortalama %0.25 ile %12 aralığında katı madde içermekte olan, çamurun içerdiği nem yüzdesinin düşürülmesi maksadıyla uygulanan fiziksel yöntemlere verilen addır.
Bu yöntemler sayesinde nem yüzdesi düşürülmekte ve bu sayede de katı hale dönüştürülen çamur keki kolay taşınabilen bir hal almaktadır. Böylelikle, çamur bertarafa uygun hale getirilmekte ve bunun ışığında susuzlaştırma işleminin yardımıyla kokusuz ve kokuşmaya elverişsiz hale gelerek hacimsel olarak küçülmektedir.
Çamur Susuzlaştırma Yöntemleri
Çamuru susuzlaştırmak için kullanılabilecek birçok yöntem bulunmaktadır ve bu yöntemlerin her biri belirli oranlarda da benzerlik göstermektedir. Bu nedenle, temel iki başlık altında yöntemleri alt başlıklara bölmek daha mantıklı olacaktır.
Çamur susuzlaştırma yöntemleri temelde doğal ve mekanik olarak ikiye ayrılmaktadır. Ancak bu iki ana başlık kendi içlerinde de ara başlıklara bölünmektedir.
Doğal Susuzlaştırma Yöntemleri
Çamur Kurutma Yatakları
Genellikle kuru iklimlere sahip olan bölgelerde kurulması tercih edilen ve diğer yöntemlere oranla daha ucuz kabul edilebilecek olan çamur kurutma yatakları, kum ve çakıl tabakalarının yer aldığı gözenekli filtre ortamı ve süzme borularından meydana gelmektedir.
Bu yöntemde kum ve çakıl tabakaları filtre ortamına tanecik büyüklüğü üstten tabana doğru büyüyecek şekilde yerleştirilmektedir.
Çamur Lagünleri
Koku probleminin az olduğu ve genellikle sabitlenmiş bölgelerde kullanılan bu yöntem, temelde sabitlenmiş çamurun doğal bir lagüne pompalanması sonucunda çamurun susuzlaştırıldığı bir sistemdir ve bu yöntemde çamur, lagünün dibinde biriktirilerek belirli dönemlerde uzaklaştırılmakta, dinlenmiş üst tabaka suyu ise periyodik olarak arıtma tesisine gönderilmektedir.
Mekanik Susuzlaştırma Yöntemleri
Vakum Filtrasyonu
Geçmişten günümüze kadar gelmeyi başarmış olan yöntemler arasında en eski mekanik yöntem olarak kabul edilen vakum filtrasyonu işleminde, sistem; çamur besleme pompaları, kimyasal madde besleme ekipmanı, çamur şartlandırma tankı, fitre tambur, kek konveyörü ya da sıyırıcısı, vakum sistemi ve filtrat tankı sistemlerinden meydana gelmektedir.
Belt Pres
Basınç altındaki çamurdan suyun alınması ilkesine göre hareket eden belt (bantlı) pres filtre sistemlerinde çamur düzenli olarak beslenmektedir ve iç temel prensip dahilinde susuzlaştırma işlemini yapmaktadır. Bunlar; kimyasal şartlandırma, yerçekimi etkisiyle oluşan drenaj işlemi ve mekanik basınç uygulaması olarak sıralanabilmektedir.
Filtre Pres
Yüksek miktardaki kimyasal ilavesi ve insan gücüne duyulan ihtiyaç nedenleriyle bazen dezavantajlı konumda olan Filtre Pres yöntemi, pres filtreler çerçevesi içerisinde yer alan ve birbirine hidrolik ya da elektromekanik olarak baskılanan seri plakalardan oluşmaktadır ve her plakanın yüzeyinin bez filtre ile kaplanması sonucunda susuzlaştırma işlemi yapılmaktadır.
Dekantör (Santrifüj)
Çamurum çökertilmesi prensibine dayanan dekantör (santrifüj) susuzlaştırma yöntemi, sıvı ile kekin ayrı elde edilmesi sitemine göre çalışmaktadır ve besleme pompasının yardımıyla çamurun pompaya alınması ve pompanın bağlı olduğu tambur ile dışarı boşaltılması prensibine dayanmaktadır.
