Lagünler genel anlamda üç farklı tipte incelenebilmektedir. Bu tiplerin her birinin de kendine özel bazı ayrıcalıkları ve dezavantajları bulunmaktadır. Bu nedenle de lagün seçimi yaparken bu üç tipin iyice incelenmesi ve detaylı araştırılması önerilmektedir.
Lagün tiplerini sıralamak gerekirse de genel çerçeve dahilinde, fakültatif, havalı, sürekli beslemeli, havalı, çamur geri devirli lagünler şeklinde düşünülebilmektedir. Ayrıca her üç lagün tipi de aslında biyolojik arıtma prensibine göre çalışmaktadır. Bu bağlamda da sizler için bu lagün tipleri hakkında kısaca bilgiler derledik.
Fakültatif Havalandırmalı Lagünler
Bu lagünler söz konusu olduğunda önemli olan şey aslında hacim başına düşen enerji yoğunluğu oranının ve gerekli duyulan oksijen oranının sıvı maddeye verilmesi değeridir. Ancak bu enerji girdisinin oranı genel perspektif dahilinde incelendiğinde askıda tutmak için yeterli olmamaktadır.
Bu durum neticesinde ise lagüne girmekte olan askıdaki katı malzemelerin bir kısmının ve substrat giderimi neticesinde meydana gelen katı malzemeler tabana çökmeye çalışmakta ve tabanda da havasız bozunma adı verilen durum meydana gelmektedir.
Lagün içerisindeki güncel aktivitenin bir kısmının havalı ve bir kısmının da kısmen havasız olması özelliği neticesinde bu tür lagünlere fakültatif lagün adı verilmektedir. Ancak bazı durumlarda kısaca havalandırmalı lagün olarak anıldığına da denk gelmek mümkün olmaktadır. Çünkü, evsel atık sular bağlamında yaklaşıl %70 ile %90 oranında BOI giderimi sağlayabilmektedir.
Sürekli Akışlı Havalı Lagünler
Sürekli akışlı havalı lagünlerde enerji yoğunluğu, yalnızca hedeflenen orandaki oksijeni sıvı içerisine aktaracak biçimde değil, aynı zamanda da aktif çamur havalandırma tanklarındaki gibi katı maddeleri askıda tutabilecek düzeyde olmaları gerekmektedir.
Bundan kaynaklı olarak da bu tip lagünlerde askıda katı çökelmesi gibi durumlarla karşılaşılmamaktadır. Bu tür lagünlerde genel anlamda arıtım veriminin çok yüksek olmadığı ifade edilebilmektedir. Çünkü, çıkış suyu söz konusu olduğunda çok miktarda askıda katı madde bulunmakta ve verim yaklaşık %50 ile %60 oranlarında olmaktadır. Daha iyi BOI ve katı madde giderimi istendiği takdirde ise ilave arıtma gerekebilmektedir.
Çamur Geri Devirli Havalı Lagünler
Bu lagünler genel anlamda uzun havalandırmalı sistemlerle benzerlik göstermektedir. Böylelikle enerji girdisi oksijeni karşılayabilecek oranda yetkinlik kazanmakta hem de katı maddeleri askıda tutabilecek düzeyde bir verim elde edilebilmektedir.
Çamur geri devirli havalı lagünlerdeki çamur geri devriminden kaynaklı olarak katı madde konsantrasyon oranı da çok yüksek olmaktadır. İşletmelerin kolaylaşabilmesi için ise lagün içerisinde uygun bir çökeltme bölgesi oluşturulabilmekte ya da alternatif kullanım maksadıyla iki paralel bölüm kurulabilmektedir. BOI giderimi ise bu lagünlerde %95 ile %98 oranında etkili olmaktadır.