Liman Atık Kabul Tesisi, limana yükleme ve boşaltma için gelen gemilerden, Gemilerin Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği gereği evsel atıksu, slaç, atık yağı ve çöpün ayrı ayrı depolara alındığı ve atıksuların arıtıldığı ünitelerden meydana gelen tesislerdir.
Gemilerde seyir koşullarına bağlı olarak çeşitli atıklar meydana gelir. Çeşitli yağlı atıklar, slaç yani yakıt artığı, sintine, evsel atıksu, çöp ve kargo atıkları gemilerde meydana gelen atıklar arasında yer alır. Gemilerde üretilen atıkların miktarları, personel sayısı, gemi büyüklüğü, sefer süresi, kullanılan yakıt ve çeşitli faktörlere göre değişkenlik göstermektedir. Bunun yanı sıra gemi içerisinde uygulanan atık yönetim sistemi atık miktarlarında oldukça önemli bir yere sahiptir.
MARPOL’un doğru uygulanması için atık kabul tesislerinin önemi çok büyüktür. Deniz Çevresini Koruma Komitesi (MEPC) tarafından üye devletler yeterli ve işlevsel atık kabul tesisleri kurmaları konusunda teşvik edilmiştir.
Gemi atıklarının denizlere boşaltılması ciddi çevre sorunları oluşturmaktadır. Atık kabul tesisleri gemilerden alınan atıkların ilgili yönetmelikler kapsamında ayrıştırıldığı, geçici olarak depolandığı ve sonrasında ilgili kuruluşlara bertarafa ve geri kazanıma gönderildiği ve atıksu arıtımının yapıldığı lisanslı tesislerdir.
Atık kabul tesisinin amacı, deniz kirliliğinin önüne geçmektir. Arıtma sonucunda elde edilen petrol ve türevi ürünlerin işlenerek endüstride yakıt olarak kullanılmasını sağlar. Bu yakıtlardan ekonomiye geri kazandırılması söz konusudur. Atık kabul tesisleri doğal kaynakların korunmasına yardımcı olmaktadır.
Gemi Atık Türleri Nelerdir?
Gemilerde oluşan atıklar, meydana getirebileceği deniz kirliliği için MARPOL içerisinde 6 bölüm olarak sınıflandırılmaktadır. Petrol türevi atıklar, dökme yük olarak taşınan zehirli sıvı maddeler, paketlenmiş formda taşınan zararlı maddeler, evsel atıksular, farklı fraksiyonlarda katı atıklar, hava kirliliğine neden olan atıklar olarak sınıflandırılmaktadır.
Gemilerden tesislere kabul edilen atıklar sıklıkla petrol türevi atıklar ve evsel atıksular sınıfında yer almaktadır. Atık kompozisyonuna bakıldığında katı atık için plastik, evsel atıklar, yemek atıkları, operasyonel atıklar ve pişirme yağı en çok kabul edilen yapılan fraksiyonlardır. Limanın hizmet verdiği gemi türüne bağlı olarak petrol türevi atıklar başlıca sintine, slaç, slop ve atık yağ olarak verilebilmektedir. Geminin seyir rotasına ve türüne bağlı olarak sıklıkla slaç ve sintine kabulü yapılmaktadır.