Basit bir yapıya sahip olmaları ve işletme açısından kolaylık sunmalarından kaynaklı olarak atık su arıtma işlemlerinde en basit arıtma sistemi stabilizasyon havuzları olmaktadır. Sistemler ekipmansız olarak çalışacağı için biyolojik aktivite süreci yavaş işlemektedir. Bu sebepten dolayı da uzun kalma sürelerine ve aynı zamanda da geniş arazilere gerek duyulmaktadır.
İklimlerin ve havuzların tiplerine göre doğal şartları biyolojik aktiviteyi etkilemektedir. Bundan kaynaklı olarak da arazinin bol ve ucuz olması çok önemli olmaktadır. İklim şartlarının uygun olması da stabilizasyon havuzlarının kullanım oranlarını arttırmaktadır.
Stabilizasyon havuzlarıyla kastedilen reaksiyon kinetikleri ve akım şekilleri açısından reaktörlere benzeyen bir yapılarının varlığından söz etmek gerekmektedir. Arıtım verimi söz konusu olduğunda BOI giderimi ile birlikte mikroorganizma ve besi maddeleri (N ve P) de arıtmada istenilen koşulların sağlanabilmesi için tasarlanmıştır.
Havuz Tipleri
Arıtma tesislerinde çeşitli stabilizasyon havuzları bulunmaktadır. Sizler için bunları derledik.
Havalı Stabilizasyon Havuzları
Havalı stabilizasyon havuzları söz konusu olduğunda ışık geçirimi, derinlik ve fotosentezle alg oluşum düzeylerini en yüksek düzeyde tutmak önemli bir proses olmaktadır. Bu nedenle de ortalama 0,3 m ya da daha az düzeylerde maddesel kullanımlar yapılmaktadır. Havalı şartlar havuz derinliğinin tümünde her zaman korunması gereken bir ölçüttür.
Havasız Stabilizasyon Havuzları
Bu tip stabilizasyon havuzları söz konusu olduğunda mikrobiyolojik aktivite havasız ortamlarda gerçekleşmektedir. Anaerobik ve fakültatif mikroorganizmalar, nitratlar ve sülfatlardaki oksijeni kullanmayı tercih etmektedir. Bu tip havuzların yüksek organik yükleri kabul edebilir düzeydedir. Aynı zamanda da alg fotosentezi olmadan görev alabilmektedirler. Işığın geçirim düzeyi bu tür havuzlarda önemli olmadığı için genelde 3 ile 4 m derinlikler tercih edilmektedir.
Fakültatif Stabilizasyon Havuzları
Fakültatif stabilizasyon havuzları hem havalı hem de havasız olarak çalıştığı durumlar gerçekleşmektedir. Bundan kaynaklı olarak hem alg hem de fakültatif mikroorganizma gelişimi kolaylıkla gerçekleştirilebilmektedir. Derinlikler ise genellikle 1 ile 2 m arasındadır.
Gündüz güneş ışığı söz konusu olduğunda havuz ağırlıklı olarak havalı karakterlerde olmaktadır. Gece ise havuz tabanındaki su havasız bir karaktere bürünmektedir. Tabanda biriken çamurun, çamur ile su ara kesit yüzeyinden itibaren birkaç mm’lik kısmını kapsam dışında düşünürsek, geri kalanların tümü ise havasız olmaktadır. Dünyadaki havuzların çoğu fakültatif tipte olmaktadır.
Ayrıca, hiçbir arıtma sisteminden geçmemiş atık sularını kabul eden havuzlar ham ya da birinci kademe stabilizasyon havuzları olmaktadır. Ön çökeltmeden geçmiş ya da biyolojik olarak arıtılmış atık suların geldiği havuzlara ise ikinci kademe stabilizasyon havuzları şeklinde ifade edilebilmektedir.
