Evsel veya endüstriyel atıksu arıtma tesislerinin işletmesi esnasında proses ve ekipmanlara bağlı olarak yoğun biçimde enerji kullanımı söz konusudur. Enerji maliyeti, atıksu arıtma tesisinin işletme maliyetini etkileyen en önemli etmenlerden biridir. Bu nedenle atıksu arıtma tesislerinde enerji yönetimi önemli bir konudur.
Atıksu arıtma, çevre ve halk sağlığını korumak amacıyla sulardaki kimyasal ve biyolojik kirleticileri sistemden uzaklaştırmaktadır. Atıksu arıtma tesisi, belirli atık su deşarj ihtiyacını karşılamak amacıyla dizayn edilmiştir. Geleneksel atıksu arıtma tesisinde işletme maliyetlerinin yaklaşık %25-40’ının enerji tüketiminden kaynaklandığı gözlenmektedir.
Atıksu arıtma tesislerinde yüksek miktarda enerji tüketimi söz konusudur. Geleneksel atıksu arıtma tesislerinde enerji tüketimine sebep olan karışık sıvının havalandırılması, çamur pompalama ile birincil ve ikincil çöktürme ve çamur susuzlaştırma olarak belirlenmiştir.
Atıksu arıtma tesislerinde enerji yönetimi minimum maliyet ile istenen atık su arıtma deşarj standartlarını belirlemektir. Ayrıca sürdürülebilir kalkınmanın sağlanabilmesi için enerjinin uygun değerde ve sürekli olacak şekilde kullanımı amaçlanmaktadır. Enerji yönetimi atıksu arıtma tesisi projelendirilmesinden işletmesine kadar birçok işlem için geçerlidir.
Enerji yönetimi, tüm bu işlemlerin incelenmesi ve optimize edilmesi ile sağlanabilir. Atıksu arıtma tesislerinde enerji yönetiminin sağlanabilmesi için tasarım sırasında bazı noktalara dikkat etmek gerekir.
Atıksu arıtma sistemlerinde kalite standartlarına uygun en az enerji kullanan prosesler seçilmelidir. Yüksek verimli, düşük enerji ihtiyacı olan arıtma ekipmanları tercih edilmelidir. Arıtma tesisi için gerekli enerji ihtiyacı temin edilmelidir.
Proses tercihinde istenen arıtma çıkış deşarj limitini sağlayan enerji ihtiyacı az olan atıksu arıtma proseslerini tercih etmek gerekir. Arıtma tesisinin projelendirilmesi sırasında bağlantı boruları, arıtma prosesleri ve farklı detaylar uygulandıktan sonra arıtma sahasında topoğrafik eğitimlerden yararlanılır. İyi bir hidrolik planlama ile arıtma ünitelerindeki yük kayıpları azaltılır ve daha az pompaya gereksinim duyan tesis inşa edilebilmesi söz konusu olabilir.
Atıksu arıtma tesislerinde yer alan enerji miktarı, arıtma tesislerindeki donanımlara bağlı olarak da değişebilmektedir. Yüksek verimli ancak düşük enerjili arıtma donanımlarının seçiminde arıtma tesisinde önemli ölçüde enerji tasarrufu söz konusudur. Arıtma tesislerinde enerji kullanımında pompa ve hava üfleyicilerin yeri göz önünde bulundurularak doğru seçilmesi son derece önemlidir.